|
|
Op donderdag 4 en vrijdag 5 april 2024 verwijderen we
tijdelijk de 12 markante ijsbrekers van Marken. Over een
paar jaar, als de dijkversterking bijna klaar is, keren ze
weer terug naar de Rozewerf, een paar meter verder naar
buiten.
Een bezoek aan Marken is niet volledig zonder een bezoek aan
de 12 ijsbrekers aan de zuidkant van het schiereiland. Deze
iconische objecten die sinds 1872 bij de Rozewerf in het
water staan, zijn zeer bepalend voor het beeld van het
Marker landschap.
De Twaalf Apostelen
De 12 stalen balken zijn oorspronkelijk aangebracht ter
bescherming van de achterliggende dijk tegen kruiend ijs,
dat toen nog vanuit de Zuiderzee richting het eiland kon
optrekken.
Maar sinds de aanleg van de
Afsluitdijk
en de Houtribdijk,
én het afnemen van strenge winters, hebben deze in de
volksmond geheten ‘12 apostelen’ voornamelijk gevoelsmatige
en daarmee immateriële waarde. Eind jaren 80 kregen ze zelfs
een monumentale status.
Opschuiven
Om Marken de komende 50 jaar te
beschermen tegen hoogwater, versterkt en
verbreden we de dijk om Marken.
Bij de Rozewerf staan de ijsbrekers te dicht op de dijk.
Daarom moeten ze een eindje opschuiven. Bovendien zit er
houtrot in de palen en de liggers waardoor de
dijkversterking ook een mooie aanleiding vormt om de
ijsbrekers te renoveren.
Het hout werd al eerder vernieuwd, omdat het water het
aantast. Het hout heeft dan ook geen monumentale status. Die
geldt alleen voor de stalen rails en verbindingsconsoles.
Die knappen we op en plaatsen we terug.
Zaaggrijper
Gezien de monumentale status van die stalen rails en
verbindingsconsoles is er een
vergunning verleend om ze te
demonteren en ze vervolgens veilig op te slaan. Die
demontage vindt in april 2023 plaats vanaf een kraanschip
met hijskraan.
Eerst worden de houten liggers met de stalen rails
losgekoppeld van de houten palen. Daarna worden de stalen
verbindingsconsoles van de houten palen verwijderd.
Vervolgens gebruikt de aannemer een zogeheten ‘zaaggrijper’
om de houten palen af te zagen en alles aan boord te
takelen. Deze werkzaamheden nemen in totaal 2 tot 3 dagen in
beslag.
Veilig opgeslagen
Het door houtrot aangetaste hout gaat naar een
afvalverwerker. Alleen de stalen rails en
verbindingsconsoles worden hergebruikt. Tijdens de
dijkwerkzaamheden worden zij veilig opgeslagen bij een
gespecialiseerde aannemer
(De Boer & De Groot) in Harlingen.
Tegen de tijd dat de dijkwerkzaamheden bij de Rozewerf bijna
klaar zijn, komen de ijsbrekers weer terug. We vervangen dan
de liggers en de palen door nieuw hout. En op zo’n 10 m
afstand van de dijk in het water nemen ze dan hun plek weer
in.
Strenge winter
Mocht zich tijdens de werkzaamheden onverhoopt toch een
strenge winter aandienen, dan beschermen zogeheten
ontspanningssleuven de dijk bij de Rozewerf tegen eventueel
kruiend ijs. Ontspanningssleuven zijn vakken die we in geval
van vorst voor de Rozewerf in het ijs hakken, zodat er geen
kruiend ijs kan ontstaan.
|
|
