Aan de Raad : Onderwerp: (concept) Begroting 2025 (416-1)

 

 Voorstel

De Begroting 2025 vast te stellen.

 

Inleiding

Ondanks de ravijnjaren in het gemeentefonds (2026 en verder) bieden wij, conform de wens van de raad, een meerjarig sluitende begroting aan. Om tot een sluitende begroting te komen hebben wij een aantal keuzes gemaakt. Daarbij is in combinatie met de voorjaarsnota gekozen voor een 50/50 verdeling tussen verhoging van de inkomsten en bezuinigingen. Bij het opstellen van deze begroting wordt conform de standaard werkwijze uitgegaan van de meicirculaire van het gemeentefonds.

 

In deze meerjarenbegroting zijn de baten en lasten verhoogd met de in de in de voorjaarsnota genoemde kaders voor de begroting 2025. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting kiezen wij ervoor om de verlaging van de inkomsten uit het gemeentefonds deels te compenseren door een inhaal verhoging van de Onroerende Zaak Belasting (OZB) en de Roerende Zaak Belasting (RZB). De OZB en de RZB zijn in het verleden verhoogd op basis van de schattingen van het inflatiepercentage door het Centraal Planbureau (CPB). De werkelijke inflatie week af van de vooraf gemaakte inschattingen waar- door de inkomsten en uitgaven in de loop der jaren uit de pas zijn gaan lopen. Middels deze verhoging van 13,9% van de OZB en de RZB wordt een inhaalslag van 11% gepleegd over de jaren 2017 t/m 2023.

 

Daarnaast zullen de lasten van de burgers toenemen door het kostendekkend maken van de afval- stoffenheffing (50% in 2025 en 50% in 2026). De afgelopen jaren is de afvalstoffenheffing laag gehouden door kostenstijgingen vanuit de exploitatiebegroting te financieren. Dit wordt thans rechtgetrokken.

 

Vanuit de gemeenten in Zaanstreek-Waterland is aan de gemeenschappelijke regelingen gevraagd een bijdrage te leveren in de tekorten die ontstaan door de lagere inkomsten vanuit het gemeentefonds. Deze bijdrage in de vorm van een 5% lagere gemeentelijke bijdrage is met ingang van 2026 in deze meerjarenbegroting verwerkt.

 

In de begroting zijn structureel € 451.392,- extra middelen opgenomen voor hogere kosten huishoudelijke hulp en vervoer en inflatie Wmo en Jeugd. Tegenover deze extra uitgaven is vanaf 2026 een taakstelling van € 450.000,- voor de WMO opgenomen. In het eerste kwartaal van 2025 kunt u daarvoor een separaat voorstel, waarin de beoogde maatregelen worden gepresenteerd, tegemoetzien.

De inkomsten uit parkeerbelasting van het parkeerterrein Marken zijn aangepast aan de lagere opbrengsten die wij de afgelopen jaren geconstateerd hebben.

 

De hoogte van het krediet voor de nieuwe sporthal is voor inflatie aangepast. De start van de bouw is gepland voor 2027 en de oplevering in 2028 waardoor de afschrijving in 2029 start. Er zal in 2029 naar huidig inzicht een totaal bedrag van € 1,2 miljoen nodig zijn om de kapitaallasten te dekken. In de begroting 2025 en het saldo is reeds een bedrag van € 500.000,- gevonden/beschikbaar. In de voorjaarsnota 2025 zal dus een bedrag van circa € 700.000 aan benodigde middelen moeten worden gevonden. Mocht het huidig overleg tussen de VNG en het Rijk over de compensatie voor de ravijnjaren nog tot een aanvullend bedrag in het gemeentefonds leiden, dan zullen wij dit bedrag ook hiervoor benutten.

 

De keus om gebruik maken van de door de VNG aangedragen mogelijkheid om middels een (bestemmingsreserve incidentele inkomsten om te zetten in ‘structurele’ inkomsten voor een periode van 6 jaar maakt het mogelijk om een aantal extra voorzieningen te realiseren. De keuze die het college heeft gemaakt zijn: versterking van de organisatie, nieuw Sportbeleid en een dotatie aan het dorpshuisfonds. Voor andere extra voorzieningen zoals naar voren halen nieuwbouw Bernard Nieuwentijt College, Stadspas en tijdelijke woningen ontbreken de middelen.

 

Het college erkent de zwaarte van de gemaakte keuzes (meer dan € 1 miljoen bezuinigen en meer dan € 1 miljoen  lastenverhoging). Deze zijn echter wel noodzakelijk om, ondanks de zware bezuinigingen van de Rijksoverheid, de gemeentelijke begroting ‘op orde’ te houden.

 

Het college heeft er bewust voor gekozen om een tweetal zaken niet al in deze begroting op te nemen. Dit betreft de investering in de Moderne werkplek en de onderhoudsplannen. Deze keus is gemaakt in verband met de raadsbevoegdheid (onderhoudsplannen) dan wel de gewenste startdatum of de omvang van de investering. De planning is thans om de meerjarige effecten van de Moderne werkplek na vaststelling van het investeringskrediet door de raad in september (wijziging van de begroting 2024), middels een erratum op de begroting 2025 te verwerken. Voor de onderhoudsplannen is de planning dat deze direct na de begroting zullen worden vastgesteld en als eerste begrotingswijziging zullen worden verwerkt. Voor deze werkwijze is gekozen om de bevoegdheden van de raad tot haar recht te laten komen. Ook na deze aanpassingen zal de begroting 2025 meerjarig sluitend zijn.

 

Uiteraard zijn ook andere - dan door het College gemaakte - keuzes mogelijk om tot een meerjarig sluitende begroting te komen. Daarvoor verwijzen wij u naar bijlage 1 tot en met 4 waarin de lijsten zijn opgenomen van de onderwerpen waarop wel en niet bezuinigd is en de voorzieningen die wel of niet aanvullend worden gefinancierd.

 

Op basis van deze lijst kunt u ook andere keuzes maken. Mocht u nog aanvullende informatie nodig hebben om eventueel andere keuzes te kunnen maken, dan vernemen wij dat graag van u. Teneinde de raad inzicht te geven in de afwegingen die het college heeft gemaakt treft u bij dit raadsvoorstel de volgende bijlagen aan:

 

Bijlage 1: Gekozen opties voor bezuinigingen en extra inkomsten

Bijlage 2: Niet gekozen opties voor bezuinigingen en extra inkomsten

Bijlage 3: In de begroting opgenomen extra voorzieningen/uitgaven

Bijlage 4: Niet in de begroting opgenomen extra voorzieningen/uitgaven

  Bijlage 1 tot en met 4 (416-3) in één pdf